خار پاشنه (پلانتار فاشیاتیس)
خار پاشنه (پلانتار فاشیاتیس)
کف پا دارای نیامی است که از زیر پاشنه تا سر انگشتان کشیده شده و خاصیت انعطاف پذیری آن در تغییر شکل پا در مراحل مختلف راه رفتن نقش مهمی دارد.
در صورت کوتاه شدن عضلات پشت ساق در نتیجه پوشیدن مداوم کفش‌های پاشنه بلند و همچنین استفاده از کفش‌های سفت و بدون ضربه‌گیر پاشنه، به این نیام استرس زیادی وارد شده و دچار پارگی‌های بسیار ریز خواهد شد، به دنبال التهاب و رسوب کلسیم در این ناحیه به مرور یک زایده استخوانی خار مانند در زیر استخوان پاشنه تشکیل می‌شود که سبب دردهای صبحگاهی شدیدی در این افراد خواهد شد.
لمس ناحیه پاشنه در این افراد پس از برخواستن از خواب و نخستین ساعات صبح بسیار دردناک است و معمولا با شروع فعالیت در طی روز از میزان این درد کاسته می‌شود.
درمان اولیه این عارضه، ورزش‌های کششی و استفاده از ارتوزهایی است که بستر پاشنه را نرم و وزن بدن را از ناحیه دردناک بر می‌دارند. به همین منظور شرکت طب و صنعت انواع پد پاشنه (Heel pad) و کفی طبی مناسب را جهت استفاده در منزل و کفش بیماران طراحی نموده است. این وسایل شامل:
1. پد پاشنه از جنس پلی یورتان (کد 21800) (Heel pad): این وسیله بستر نرمی را برای ناحیه دردناک فراهم آورده و وزن بدن را به اطراف پاشنه منتقل می‌کند. همچنین بسیار سبک، با کیفیت و دارای قیمت مناسب می‌باشد و به دلیل طراحی ظریف، قابلیت استفاده در کفش‌های فانتزی را نیز دارد.
2. پد پاشنه کشی (کد 21900) (Heel pad with elastic strap bands): هیل پد کشی طب و صنعت به راحتی روی پای بیمار متصل شده و بدون نیاز به کفش و صندل قابل استفاده در منزل می‌باشد.
3. پد پاشنه از جنس پلی یورتان با قوس طولی (کد 21700) (Heel pad with foot arch support): این وسیله علاوه بر خصوصیات لازم جهت کاهش درد در افراد مبتلا به خار پاشنه، دارای قوس طولی با ارتفاع زیاد بوده و استفاده از آن در افراد سنگین وزن توصیه می‌شود.
4. پد سیلیکونی (کد 21600) (Silicone heel pad): این وسیله فقط یک بستر نرم را برای پاشنه فراهم آورده و خاصیت توزیع وزن ندارد. از این رو اثر درمانی آن کمتر می‌باشد.
5. کفی طبی پنجه‌دار مخصوص خار پاشنه (کد 21100) (Foot arch support for plantar fasciitis): این کفی طبی سبب توزیع وزن در سطح کف پا شده و از میزان بار وارده بر پاشنه می‌کاهد، همچنین ناحیه پاشنه در این کفی بسیار نرم بوده و به نحوی طراحی شده که ناحیه دردناک را بی‌وزن نموده و فرصت التیام را ایجاد می‌نماید. همچنین این نوع کفی قابل استفاده در کفش‌های ورزشی و یا بنددار می‌باشد
6. کفی طبی بدون پنجه مخصوص خار پاشنه (کد 21200) (Short length foot arch support for plantar fasciitis): این محصول علاوه بر داشتن مزایای کفی پنجه‌دار امکان استفاده در کفش‌های ظریف و فانتزی را نیز دارد.
در درمان این عارضه تاکید بر کشش و فشار بر نیام کف پایی است تا خاصیت انعطاف پذیری خود را به دست آورد. آن دسته از هیل پد و کفی‌هایی که در بالا ذکر شد، علاوه بر اینکه قوس کف پا را پر می‌کنند، هنگام راه رفتن موجب فشار روی نیام کف پا شده و موجب نرمی و انعطاف پذیری این نیام می‌شوند که به بهبود بیماری سرعت می‌بخشد.
7. اسپلینت کششی دراپ فوت (کد 16700) (Drop foot traction splint): همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، بیشترین درد مبتلایان به خار پاشنه صبح‌ها پس از برخواستن از خواب می‌باشد. دلیل این امر آن است که در طول زمان خواب و استراحت پنجه پا به طرف پایین خم شده و طول نیام کف پایی کوتاه می‌شود، خشکی و کوتاهی نیام کف پایی سبب می‌شود تا زمانیکه بیمار قدم‌های اولیه را برای راه رفتن بر می‌دارد فشار بیشتری به ناحیه ملتهب وارد شود و درد بیمار شدت یابد. استفاده از اسپلینت کششی دراپ فوت طب و صنعت در طول شب موجب می‌گردد تا نیام کف پایی هنگام خواب تحت کشش قرار گرفته و از خشکی و کوتاهی آن جلوگیری شود. این امر علاوه بر کاهش دردهای بیمار هنگام راه رفتن، سبب می‌شود تا روند درمان بیماری سریعتر طی شود.
نکته‌ای که در درمان پلانتار فاشیاتیس یا خار پاشنه وجود دارد این است که این عارضه دوره‌ای بوده و ممکن است خود به خود پس از چند ماه بهبود یابد. بنابراین دریافت درمان‌های تهاجمی و پیچیده مگر در موارد خاص ممکن است به نفع بیمار نباشد. در واقع درمان باید به نحوی باشد تا با کاهش درد، فرد بتواند به زندگی روزمره باز گردد.
